Komen mannen van Mars en vrouwen van Venus?
Ineens kwam het voorbij, een artikel in het Volkskrant Magazine over het zelfhulpboek Mannen komen van Mars en vrouwen komen van Venus. Geschreven door de Amerikaan John Gray. Het trok mijn aandacht, omdat ik het zelf lang geleden gelezen heb en er zo hier en daar grote vraagtekens bij mij opkwamen.
Inmiddels heeft het boek de dertigjarige leeftijd bereikt. Heb je er ook al kennis mee gemaakt?
Het stond drieënhalf jaar in de New York Times bestsellerlijst en werd wereldwijd meer dan vijftien miljoen keer verkocht, in meer dan veertig talen.
Het hoogtepunt qua belangstelling was eind jaren negentig. Alleen al in Nederland werden er toen jaarlijks 30.000 exemplaren verkocht. Dit is inmiddels teruggebracht naar 3.000 stuks.
Toch misschien een idee om eens te kijken hoe jij over dit onderwerp denkt.
Ben jij bereid om te investeren in je relatie?
De belangrijkste boodschap die Gray de wereld liet weten was dat mannen en vrouwen zó verschillend zijn dat ze net zo goed van andere planeten zouden kunnen komen. Die verschillen, stelde hij, zorgen voor veel misverstanden en onbegrip.
Diverse lezers prezen vooral de simpele analyse. Vrouwen en mannen zijn anders, als je dit accepteert ben je gelukkig in je relatie.
Waarom willen mensen de inhoud van het boek zo graag geloven? Een plausibele verklaring kan zijn dat het verleidelijk is om te kunnen denken dat het niet aan jezelf ligt, dus je hoeft ook niet te investeren in eventueel ander gedrag.
Het belang van onderbouwde denkbeelden
Ondanks dat veel wetenschappers de beweringen van John Gray zwaar bekritiseren staat de auteur er zelf nog vierkant achter. Hij moet niets hebben van het hedendaagse gelijkheidsbeginsel.
Hij ziet het als een politiek agendapunt om de biologische verschillen te onderstrepen.
Zo stelt hij bijvoorbeeld dat mannen regelmatig alleen willen zijn en zich het liefst terug willen trekken in hun mancave. Vrouwen ervaren dat volgens hem als een afwijzing. Zij willen graag over hun gevoel praten, voor mannen hoeft dat niet zo nodig. Het liefste komen ze snel met oplossingen, in plaats van dat ze luisteren naar hetgeen wat er op dat moment speelt.
Vrouwen geven volgens Gray ongevraagd advies aan hun mannen, maar daar zitten hun partners weer niet op te wachten.
Hij stelt verder dat mannen geen twee dingen tegelijk kunnen en dat vrouwen als golven zijn. Hun stemmingen veranderen voortdurend. Aan mannen de taak om mee te surfen.
Verder vindt hij homo’s ongeschikt om een kind op te voeden, omdat ze een vader én een moeder nodig zouden hebben. Voor John Gray is het heteroseksuele huwelijk heilig.
Hij houdt tot op de dag van vandaag het stereotiep aan dat Marsbewoners gericht zijn op macht en prestatie. Venusbewoners daarentegen steunen en helpen elkaar en ontlenen hun eigenwaarde vooral aan hun relaties en gesprekken.
Hij gelooft dat het geen kwestie van socialisatie is, maar van biologie.
Elk brein is uniek
Zijn beweringen liggen, zoals gezegd, bij veel wetenschappers zwaar onder vuur. Niet alleen nu, maar dertig jaar geleden al. Feitelijk werd en wordt er aangetoond dat er geen typisch mannen- of vrouwenbrein bestaat (Daphna Joel, neurowetenschapper).
‘Er zijn niet slechts twee vormen. Als het om de hersenen gaat is er sprake van veelvormigheid. Elk brein laat een volstrekt unieke combinatie zien.’
De Nederlandse hersenonderzoeker Dick Swaab is het hier helemaal mee eens en zegt: ‘De verschillen tussen mannen- en vrouwenhersenen zijn niet zwart-wit. Zelfs eeneiige tweelingen komen met verschillende breinen ter wereld.
Neurowetenschapper Nienke van Atteveld, auteur van het boek Kijken in het brein sluit zich hierbij aan. ‘Op groepsniveau zie je wel verschillen tussen mannen en vrouwen, maar de verschillen tussen mannen onderling zijn gemiddeld net zo groot als die tussen de seksen. Anders gezegd: Mannen zijn gemiddeld langer dan vrouwen, maar iemand van 1 meter 80 hoeft natuurlijk geen man te zijn.’
Het onderzoeken van stereotype denkbeelden
Ik heb het boek, vrij snel na de verschijning, gekocht. Nieuwsgierig als ik ben om meer te willen weten over de mens. Het was leerzaam om nog dieper in het leven van alledag te duiken.
Ik heb het boek diverse keren weg moeten leggen, omdat ik me ergerde aan diverse stereotype denkbeelden. Toch begon ik weer opnieuw te lezen, hoewel het me aardig wat moeite kostte om door te gaan.
Ik vond en vind het, jaren na het gelezen te hebben, vrouwonvriendelijk. Uiterst conservatief, niet passend bij de tijd waarin we leven. Gray geeft mannen een dominante rol en vrouwen een tamelijk volgzame. Zelfs na dertig jaar houdt hij aan dezelfde principes vast. Komt hem dit privé en zakelijk beter uit, vraag ik me af. Terugkomen op bepaalde ideeën kost kracht en moed. Dáár kan ik bewondering voor hebben.
Diverse uitspraken onder de loep
Waarom eigenen mannen zich het recht toe om lekker uren in hun mancave te zitten, terwijl vrouwen over het algemeen een veel groter aandeel leveren in de huishouding en de verzorging van hun gezamenlijke kinderen (vaak naast hun werk buitenshuis) en weinig tijd hebben om in wat voor cave dan ook te zitten?
Ik gun beide een gezamenlijk én een eigen leven, een goede balans in ont- en inspanning.
Natuurlijk kloppen sommige uitspraken soms (deels) wel. Zo komen een aantal mannen snel met oplossingen als er problemen zijn, maar ik ken ook vrouwen die dit sterk uitdragen.
Mannen zouden slecht luisteren……….Ik denk dat er veel mensen zijn die slecht luisteren. Let er maar eens op! Het eigen verhaal krijgt vaak de voorrang, weinig focus en concentratie, het duurt gauw te lang, toch nog even liever bezig zijn met de eigen telefoon of op zoek naar een leuker gesprek of persoon.
Zelf heb ik een tijdlang beweerd (ook als grap) dat vrouwen beter kunnen multitasken. Daar ben ik inmiddels enige jaren vanaf gestapt. Ik denk dat het voor iedereen beter is om zich met één ding tegelijk bezig te houden. Alleen is de praktijk weerbarstiger. Je staat bijvoorbeeld te koken, je kind huilt, de telefoon gaat. Tja, wat doe je dan?
Jongetjes krijgen over het algemeen al vroeg te horen dat ze niet moeten huilen, terwijl dat lang niet altijd tegen meisjes wordt gezegd. Het is dan niet verwonderlijk dat jongens toen en nu niet snel met hun gevoel komen.
Een interessante zoektocht
Ga jij ook voor meer gelijkwaardigheid in relaties? Nog meer lezen? Ga dan ook eens naar mijn blog Hokjesdenken: https://margarethbeerepoot.nl/hokjesdenken/