Boosheid, één van de vele emoties die we van nature bezitten. Om daarmee te dealen is een kunst apart. Blij zijn bijvoorbeeld vinden de meeste mensen oké, verdriet mag er in onze samenleving eveneens zijn. Alleen niet té veel en niet te vaak. Een veelgehoorde zin in dat kader: ‘Is het rouwen nu nog niet voorbij?’ Angst laten zien, hoe doe je dat? Het idee dat de ander misschien niet begrijpt hoe het bij jou zit of je veroordeelt omdat je je kwetsbaar opstelt, kan het uiten ervan ongemakkelijk maken.
Mag jij van jezelf boos zijn?
Terug naar boosheid. Sommige mensen gaan er prat op dat ze nooit boos zijn, nooit ruzie hebben. Ze slikken hun ergernis in totdat ze bijna stikken. Het lijf gaat protesteren, kwalen ontwikkelen zich. De connectie tussen deze twee is niet voor iedereen duidelijk. Het hoofd zegt vaak hele andere dingen, maar het lichaam liegt nooit. Deze geeft tekenen, net zolang totdat de boodschap is begrepen.
Grenzen aangeven is een must
Marijke b.v. heeft inmiddels tien jaar een relatie met Dave. Ze zijn dol op elkaar, maar toch is Marijke verre van gelukkig. In de intake wordt duidelijk dat ze moeilijk haar grenzen aan kan geven. Altijd bang voor confrontaties. Haar ouders hadden vaak ruzie met elkaar. Marijke nam al heel jong de rol van bemiddelaar op zich. Ze praat graag, vertelt ze, maar bij voorkeur niet over haar eigen emoties. Deze eet ze het liefste weg. Haar toenemende frustratie over haar overtollig gewicht en haar volgzame gedrag drukt ze zo ver mogelijk weg. Marijke kijkt me verdrietig aan. ‘Margareth, ik heb om de haverklap driftaanvallen, afgewisseld door huilbuien. Zo wil en kan ik niet verder. Ik wil graag leren hoe ik beter met mezelf om kan gaan.’ In therapie leert ze stapje voor stapje om echt te voelen. Ook vervelende, moeilijke gevoelens mogen er zijn. Ze heeft veel met kleiopdrachten gewerkt. Een uitstekend materiaal om contact met haar gevoel te maken. Ook schrijfoefeningen (van zich af schrijven, in-en overzicht krijgen) en het maken van tekeningen o.a. helpen haar om meer en meer bij haar gevoel stil te staan. Haar eetgedrag staat steeds minder op de voorgrond, omdat ze zich lekkerder in haar lijf is gaan voelen en andere manieren gevonden heeft om zich te uiten. Meer energie, vooruitzicht, blijheid, gelijkwaardigheid in haar relatie door toegenomen duidelijkheid aan haar kant.
Hoe belangrijk ben jij?
Met en zonder hulp heb ik in het verleden ook moeten leren om beter met boosheid om te gaan. Het uiten ervan werd door mijn ouders niet echt gepropageerd. Mijn vader was al op 17 jarige leeftijd wees en als nummer vijf van de zes was het voor hem van levensbelang om het contact met zijn broers en zussen heel goed te houden. Bij wie kon hij anders zo gauw terecht? In zijn volwassen leven heeft hij het harmoniemodel als leidraad gehouden. Mijn moeder was van dezelfde ‘school’. Voor mij, met mijn temperament, een uitdaging om er op mijn eigen wijze vorm aan te geven. Inmiddels gaat het me vrij aardig af. Toch blijft het soms nog wel een aandachtspunt. Af en toe laat ik een wat bot uitvallende opmerking van iemand van me afglijden (het zal wel niet zo bedoeld zijn), om er later achter te komen dat het me wel degelijk heeft gekwetst. De opmerking blijft dan namelijk rondzingen en ik voel het sowieso in mijn lijf (spanning). Er is gelukkig altijd een herkansing. Ik ben er zelf verantwoordelijk voor hoe ik ermee omga, dus ik kan steeds de keuze maken of ik het belangrijk genoeg vind om erop terug te komen. Dat geeft letterlijk en figuurlijk meer lucht!
De tips:
1 Tel tot tien. Het is een cliché, maar het kan je zeker helpen om geen dingen te doen waar je later spijt van hebt. Ga in die tussentijd eens bewust ademen, zo krijg je de tijd om je gedachten weer op een rijtje te krijgen.
2 Beweeg! Je lijf is door je opkomende boosheid in staat van paraatheid en wil zich ontladen. Ga een rondje rennen, touwtje springen, sla tegen een boksbal…….Gegarandeerd dat je daarna weer anders met de situatie omgaat.
3 Projecteer geen boosheid op de ander. Je kunt een ander wel de schuld geven van jouw boosheid, maar daar schiet je niet veel mee op. Ga eens voor jezelf het volgende na. Heb je je grenzen op tijd aangegeven? Heb je op tijd je rust genomen? Vaak is boosheid of een woede-uitbarsting het gevolg van een langdurige opstapeling van niet uitgesproken frustraties en irritaties Deze kunnen dan, met name bij vermoeidheid, in één klap naar buiten komen.
4 Relativeer. Is het werkelijk nodig om met veel kabaal je boosheid te uiten? Bekijk jezelf een keer van een afstandje en probeer eens uit of je om deze situatie kunt lachen. Humor is een goed medicijn tegen boosheid. Je kunt niet én lachen en tegelijkertijd boos zijn.
5 Zoek naar oplossingen. Aan bepaalde situaties kun je niets veranderen. Faillissement b.v., ontslag, een verregende vakantie, onrechtvaardigheid enz. Je kunt wél iets doen aan je eigen houding ten opzichte van die omstandigheden. Richt je voornamelijk op de oplossing. Er ontstaat meteen meer ruimte in je hoofd en de rest van je lijf.
Aan de slag
Ga eens met je aandacht naar iets of iemand waar je je boos over maakt. Dat kan van alles zijn b.v. onenigheid met je favoriete vriend(in), een tegenvallende vakantie. Houd je focus op waar je je zo over opwindt.
Vervolgens ga je met je aandacht naar het voelen van je boosheid in je lichaam. Waar zit deze precies? Neem zo veel tijd als je nodig hebt om te ontdekken waar je je boosheid kunt voelen. Dit kan wat extra oefening vragen.
Wat gebeurt er met je boosheid nu je hem op deze manier voelt? Je zult merken dat hij waarschijnlijk snel afneemt.
Ga vervolgens nog eens terug met je aandacht naar datgene wat je boos maakt(e). Zie het duidelijk, in kleur, voor je. Kijk je er nu anders tegenaan? Is er iets veranderd?
Als je je weer boos gaat voelen, keer dan weer terug naar het voelen van je boosheid in je lichaam en daarna weer terug naar de situatie. Net zolang totdat de boosheid weggeëbd is.
Als je wilt kun je hier regelmatig mee oefenen, zodat het steeds makkelijker voor je wordt om je boosheid in je lijf te voelen.