In Schrijven Magazine kwam ik een tijdje geleden een advertentie tegen die meteen mijn aandacht trok. Een vijfdaagse training in geweldloze/verbindende communicatie. Communiceren doe ik privé en professioneel natuurlijk al heel wat jaren. Geen nieuws dus, maar ik viel voor het woord verbindend. Heel erg actueel, met name nu. Een tijd waarin mensen steeds meer tegenover elkaar staan. Jezelf of anderen indelen in hokjes maakt juist dat de strijdlust, meer dan gewenst, aangewakkerd wordt. De realiteit is dat de samenleving voortdurend verandert. Hoe spannend is het om dit te kunnen zien als een uitdaging en dat aan te gaan op een manier die voor alle partijen werkzaam is. Volgens mij zit de wereld niet alleen te wachten op praters. De wereld zit meer te wachten op luisteraars. Op mensen die je het gevoel geven dat je ertoe doet. Dat je belangrijk genoeg bent om gehoord te worden. Mensen bij wie je je verhaal kunt doen, die je in je waarde laten. Een uitnodiging, ook aan mezelf, om te (her)ontdekken hoe leuk luisteren is. Je leert namelijk meer en je creëert meer waardevolle momenten!
Twintig gemotiveerde vrouwen
Ruim op tijd stap ik 3 augustus, ’s ochtends in alle vroegte, in mijn auto op weg naar de Laage Vuursche. Ik kan stevig doorrijden, met dank aan alle thuiswerkers. Bij Soest neem ik de afslag en ik word al vrij snel overvallen door een vakantiegevoel. Veel rust, groen, kronkelende weggetjes, pittoreske woningen. Ik geniet volop van het uitzicht. Ik rijd, bijna op mijn bestemming aangekomen, langs kasteel Drakensteyn. Het pand ligt mysterieus verborgen achter weelderige, zonovergoten begroeiing en kort daarop passeer ik links en rechts een aantal restaurantjes. Als trainingslocatie is gekozen voor een Nivonhuis, gelegen in een mooi bos-en heidegebied. Het doet me denken aan de jeugdherbergen waar ik als 15- en 16-jarige mijn eerste vakanties zonder ouders vierde. De groep bestaat uit 22 vrouwen, inclusief de twee trainers. Waar zijn de mannen? Het is een lichte teleurstelling. Ik vind gemengde groepen qua energie aantrekkelijker.
Met betrekking tot het onderwerp zijn er beginners en gevorderden. Ik hoor absoluut bij de laatstgenoemde groep, m.b.t. de techniek van de verbindende communicatie zit ik er tussenin. Daarom ben ik ook hier. Ik wil er meer over weten.
Wat betekent verbindend communiceren?
Empathisch luisteren, oprecht betrokken zijn bij wat de ander zegt. In de training werken we steeds met het model van eerlijk uiten.
Wat is je waarneming?
Wat zijn je gevoelens? Wat leeft er in jou?
Wat zijn de behoeftes van jezelf? Wil de ander aan jouw behoefte voldoen?
Wat voor verzoek is er? Aan jezelf, een ander of anderen, concreet en actiegericht. Ik wil je vragen om…..Ik word er heel ongemakkelijk van als er tijdnood is. Kunnen we…Hoe is dat voor jou? Dus ook rekening houden met de behoefte van de ander. Als mijn intentie verbinding is, dan zal dat er in een aantal gevallen ook wel komen. Soms heeft het meer tijd nodig of zijn er omstandigheden waardoor de ander niet aan mijn behoefte kan of wil voldoen. Je kunt alleen vragen, het woord eisen is uiteraard niet van toepassing.
Weet je wat jouw behoeftes zijn?
Weten wat je eigen behoeftes zijn of in ieder geval de bereidheid hebben om op onderzoek te gaan. Ten aanzien van veiligheid bijvoorbeeld of rust, ontspanning, balans, openheid, respect, verantwoordelijkheid, autonomie, inspiratie, zingeving, ertoe doen. Deze behoeftes willen vervuld worden. Gebeurt dit niet, dan ontstaat er boosheid, verdriet etc. Stel dat het gaat om zelfexpressie. Als ik mij niet kan uitdrukken zoals ik werkelijk ben, dan ga ik me ongelukkig voelen. Dan kan ik niet bij mezelf blijven. Ik ben iemand die uitermate leergierig en nieuwsgierig is. Ik stel daarom meer vragen dan de ‘gemiddelde’ mens. Ik voel me dan ook veel prettiger bij mensen die dit kunnen waarderen. Belangrijk is dan dat ik in mijn eigen omgeving mensen zoek met wie ik op dat vlak een klik heb. De behoefte om de ander te zien en te horen en mijn eigen behoefte daaraan wordt dan vervuld.
Vluchten, vechten of bevriezen?
Hoe is jouw manier van reageren? Als iemand boos op je wordt wil je dan vluchten, vechten of bevries je doordat je meteen geblokkeerd raakt? Alles wat jij en ik dan doen is juist niet datgene wat nodig is. Eerst moet er ruimte gecreëerd worden, dan kan er pas een volgende stap komen. ‘Vechten’ of vluchten ken ik beide, bevriezen hoort niet bij mij. Inmiddels zit er veel meer nuance in en heb ik de mogelijkheid om ook voor andere strategieën te kiezen. In plaats van afstand kies ik voor meer nabijheid, zodat ik weer in verbinding kan zijn.
Wat zijn jouw triggers?
Gevoeligheden zijn er genoeg bij iedereen. De een wordt enorm getriggerd als er te veel hiërarchie is en gaat dan rebelleren. De ander kan niet tegen boosheid en slikt voortdurend ongenoegens weg. Dit leidt onvermijdelijk tot allerlei klachten, lichamelijk en geestelijk en veroorzaakt in een aantal situaties relatiebreuken. Laten zien wie je werkelijk bent is een krachtige en moedige daad!
Wat is hoort niet bij verbindend communiceren?
Adviseren, beoordelen, verontschuldigen, corrigeren/uitleggen, sussen, eigen verhaal vertellen, temperen van gevoelens, vergelijken, analyseren, ondervragen, sympathiseren (‘Dat iemand zo tegen jou tekeer gaat, hoe bestaat het?’ Oefening baart kunst. Van missers maken leer je het meest. Ik heb er een aantal gezien, ook natuurlijk bij mezelf. Ik was (het grootste gedeelte van de tijd) invoelend aan het luisteren, maar niet altijd in het tempo van de ander. Ik ben een snelle denker en over het algemeen een snelle reageerder. Ik weet dat van mezelf, goed om dat in gedachten te blijven houden.
Echt contact!
Herman van Veen schreef een pakkend gedichtje over waarachtigheid en écht contact.
Gaan de jaren tellen
of telt alleen de tijd
dat je werkelijk bij elkaar bent
zonder onwaarachtigheid
Zelfstudie en/of begeleiding
Voel je de behoefte om beter te communiceren? Er is veel leeswerk te vinden over dit onderwerp, zoals o.a.:
Geweldloze Communicatie, Marshall Rosenberg.
Stop met Aardig zijn, wees waarachtig. Thomas D’Ansembourgh.
Wat je vindt, mag je houden. Jan van Koert.