Het kan heel goed zijn dat je op dit moment onderprikkeld bent. In tegenstelling tot de term overprikkeling is onderprikkeling veel minder bekend. Vooral HSPers kunnen van beide last hebben. Wat houdt het in? Het ontstaat door te weinig prikkels: sleur, te veel routine, te weinig uitdaging en vernieuwing. Geen nieuwe voeding, geen nieuwe energie. Ben je extravert en hooggevoelig? Dan heb je een snellere informatie-opname en daardoor raak je ook eerder verveeld als er geen nieuwe informatie volgt waar je over kunt nadenken. Het gevolg is dat je je onder andere somber kunt gaan voelen, je focus verliest, je prikkelbaar en vermoeid bent, eenzaamheid en onrust voelt, een gebrek aan inspiratie ervaart, last kunt krijgen van angsten.
Uit eigen ervaring
Te weinig uitdaging ken ik heel goed uit eigen ervaring. Geboren in het jaar 1954. Het onderwijssysteem was uitsluitend klassikaal. Eigen inbreng werd niet erg op prijs gesteld. Ik ervaarde daar dat vooral het schoolwerk ertoe deed. Het ontwikkelen van sociale vaardigheden deed ik voornamelijk op eigen houtje. Toch ging ik heel graag naar school. Er viel genoeg te beleven, ook voor- en na schooltijd en in de pauzes. Ik vond het maar raar dat er in de klas één leertempo aangehouden werd, waar iedereen in moest passen. Langzaam, gewoon of snel bleek te veel variatie te zijn. Er was een soort gemiddelde snelheid. De leerlingen die wat meer aandacht nodig hadden kregen deze mondjesmaat, de kinderen er tussenin fietsten er aardig doorheen en de groep die vlug klaar was keek in het rond en verveelde zich regelmatig. Ik hoorde bij de laatste groep. Nu ik zo terugkijk is het wonderlijk dat ik zo graag naar school bleef gaan. Op de lagere school kwam ik in mijn vrije tijd vaak in de bibliotheek en kwam altijd met stapels boeken thuis. De leesboeken die we op school hadden vond ik vaak kinderachtig, wat gezien mijn leeshonger voor de hand lag.
Wachten en nog eens wachten……
Het altijd moeten wachten tijdens diverse lessen totdat iedereen klaar was met zijn werk was een eindeloze oefening in geduld. Gelukkig was er hier en daar een leerkracht die begreep dat het ’t beste was als ik aan de gang gehouden werd, anders ging ik praten. Ik probeerde het heel zachtjes te doen, maar slaagde daar maar mondjesmaat in. Na de lagere school ging ik naar de ULO. Ik schreef het al eens eerder, het hoofd van de lagere school (een non) liet aan mijn ouders weten wat het beste zou zijn. Niets geen toets of iets wat erop leek. Als kind uit een middenstandsgezin was de ULO meer dan voldoende, zo werd er geredeneerd. De eerste klas ging als een speer, daarna vond ik dat ik ook hier en daar wat minder hoefde te leren. Ik ging toch wel over. Ik was erg actief buiten schooltijd met sport, vrienden en vriendinnen en tegen de tijd dat ik 15 jaar was had ik een bijbaantje en kocht daarmee een stuk bewegingsvrijheid (uitgaan, op vakantie, spullen). Ondanks dat ik er met een bepaalde regelmaat uitgestuurd werd, hadden de docenten geen hekel aan mij. Zelf vond ik het helemaal niet erg om even de klas te verlaten. Voordat ik me, zoals gebruikelijk, moest melden bij de administratie maakte ik vaak een extra ommetje. Op de Havo die volgde verliep het zo’n beetje identiek.
Voel wat bij je past
Vanaf mijn eerste baan wisselde ik regelmatig, maar dan voornamelijk in dezelfde branche (hulpverlening). Op een gegeven moment was ik, nadat ik ook de diepte had verkend, uitgekeken en had een nieuwe uitdaging nodig. Ik was in mijn element als ik de kar kon trekken en me samen met anderen bezig kon houden met gewenste vernieuwingen. Dat lukte in het ene team beter dan in het andere. Niet iedereen was even blij met veranderingen. Ook daar moest ik mee omgaan en met geduld de zaak in goede banen leiden. Met vallen en opstaan heb ik dat inmiddels aardig onder de knie. In mijn eigen bedrijf zorg ik er steeds voor dat er genoeg uitdagingen zijn. Deze zijn er volop! Dat vind ik ook het fijne aan het ondernemer zijn. Ik ben volledig verantwoordelijk voor de vorm en inhoud en zorg ervoor dat ik mezelf in balans houd.
Hoe pak je onderprikkeling aan?
Wissel een routineklus af. Een kleine verandering kan wonderen verrichten. Ervaar positieve prikkels. Waar ga jij van stralen en word je enthousiast van? Zoek een nieuwe hobby, volg een cursus of opleiding. Je zult merken dat je focus er scherper door wordt. Onderhoud je sociale contacten. Heb je geen energie om af te spreken? Bel iemand op, ook al duurt het gesprek een kwartiertje. Het zal je goed doen. Bouw de hoeveelheid prikkels af. Ga niet direct van 0 naar 100. Bewaak je grenzen. Wissel tijd voor jezelf af met sociale contacten. Blijf in beweging. Het stimuleert je hersenen en het zorgt ervoor dat je goed met beide benen op de grond staat.