Nooit meer…..
Nooit meer een facebookberichtje, een ontmoeting of telefonisch gesprek. Nooit meer het horen van zijn stem. Het voelt nog steeds onwerkelijk.
Eind oktober krijgen Frans en ik het droevige bericht dat zijn jongste broer plotseling is overleden. Hij heeft wel wat gezondheidsproblemen gehad, maar niet van dien aard dat wij ons acuut grote zorgen zouden moeten maken.
Hij wandelt trouwens al weer een tijd de sterren van de hemel. Van hem is ook de uitspraak: ‘Geef me een start en een finish en daar ga ik.’ Hij beleeft heel veel plezier aan deze hobby.
Talrijk zijn de enthousiaste berichtjes op Facebook, gelardeerd met vele foto’s. Vlak voor zijn dood heeft hij nog 20 km in Amsterdam gelopen, het z.g. IJ-rondje. Het blijkt zijn allerlaatste wandeling te zijn geweest.
De alarmbellen rinkelen
Martin heeft een groot sociaal netwerk. Vooral na zijn pensionering neemt het lidmaatschap van een aantal verenigingen, naast zijn vele vrijwilligerswerk, aardig toe. Kortom, hij is nogal actief.
Opeens is hij op meerdere plaatsen afwezig. Niets voor hem concluderen diverse mensen. Hij komt juist altijd al zijn afspraken na.
Men gaat op onderzoek uit. Een vriend gaat samen met een buurvrouw, die een sleutel heeft, naar zijn appartement. Ze treffen hem levenloos aan in zijn slaapkamer. Door een arts wordt vastgesteld dat hij een natuurlijke dood is gestorven. De precieze datum en de oorzaak van zijn overlijden is niet bekend.
Een wonderlijke samenloop van omstandigheden is dat Martin kort daarvoor allerlei mensen heeft uitgenodigd voor zijn aankomende 70e verjaardag. Een recente adreslijst ligt in zijn woning. De rouwpost kan dus ook ‘zo’ de deur uit.
Hoe kan dit zo ineens?
Frans en ik moeten enorm schakelen. Ons hoofd zit nog bij het aanstaande feest. We hebben hem pas nog ontmoet bij een familiebijeenkomst.
De werkelijkheid dringt langzaam door. Het blijft surrealistisch aanvoelen. Het is niet mogelijk om hem nog een keer te zien. Daardoor lijkt het alsof hij zomaar weer een keer langs kan komen.
Verstand en gevoel zijn nog niet helemaal op elkaar afgestemd. Het heeft nog wat tijd nodig.
Zo oud is Martin niet geworden, 69 jaar slechts. Daar kunnen toch makkelijk tien, twintig jaar bij?
Mijn idee daarover is nu natuurlijk heel anders, dan toen ik zelf jong was. 50 Jaar vond ik al stokoud.
Een ontroerende afscheidsdienst
Martin heeft geen partner en geen kinderen. Hij heeft wel, uit voorzorg, alles geregeld voor het geval dat hij er op een dag niet meer zal zijn. Hij heeft een nichtje van ons bereid gevonden om dan de regie te nemen. Zij voert dus uit wat hij al op papier heeft gezet en dat verloopt prima.
Veel mensen komen afscheid van hem nemen. In de afscheidsdienst laat ‘zijn’ koor zich minutenlang horen. Er zijn prachtige speeches. Iedere toespraak wordt vergezeld van foto’s die bij het desbetreffende verhaal horen.
We krijgen nog meer een inkijkje in zijn leven. Zijn inspanning, als homo, voor de Lhbtiq+beweging is heel groot geweest. Zolang er geen gelijkheid is voor mensen die buiten de heteronormatieve norm vallen blijft het belangrijk om te benadrukken dat die diversiteit in gender en seksualiteit bestaat.
Martin begrijpt dat als geen ander. Veel mensen hebben het idee dat Nederlanders heel tolerant zijn als het over dit onderwerp gaat.
In de praktijk blijkt dat, anno 2023, toch wat genuanceerder te liggen. De verdraagzaamheid naar elkaar is lang niet bij iedereen groot te noemen. Schelden, uitsluiten, lichamelijk geweld toepassen, komen helaas steeds vaker voor.
Rouwen doe je op jouw eigen wijze
Er bestaat geen kant en klaar recept hoe je om kunt gaan met rouw. Iedereen doet het anders.
Het is dan ook niet te voorspellen hoe lang een rouwproces duurt. Het is een heel traject waar je doorheen gaat. Je zult er van alles ontmoeten. In eerste instantie kan ontkenning op je pad komen. Het kan toch niet waar zijn dat hij of zij overleden is?
Verlies geeft verder veel emoties zoals verdriet, angst en boosheid. Deze komen en gaan in meerdere of mindere mate, afhankelijk van het verloop van het proces.
Je kunt rouwen niet fout doen. Je doet het altijd goed, áls je maar rouwt. Vraag om hulp als je het
gevoel hebt dat je vastgelopen bent. Een behandeling kan helpen om het natuurlijke rouwproces weer op gang te brengen.
Muziek als hulpbron
Onderzoek eens wat muziek voor jou doet in een periode van rouw.
De onderstaande songtekst van Bram Vermeulen kan niet alleen mij, maar ook jou troost geven.
Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde
Het water gaat er anders dan voorheen
De stroom van een rivier hou je niet tegen
Het water vindt er altijd een weg omheen
Misschien eens gevuld van sneeuw en regen
Neemt de rivier mijn kiezel met zich mee
Om hem dan glad en rond gesleten
Te laten rusten in de luwte van de zee
Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde
Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten
Ik leverde ‘t bewijs van mijn bestaan
Omdat, door het verleggen van die ene steen,
De stroom nooit meer dezelfde weg zal gaan
Ik heb een steen verlegd in een rivier op aarde
Nu weet ik dat ik nooit zal zijn vergeten
Ik leverde ‘t bewijs van mijn bestaan
Omdat, door het verleggen van die ene steen
Het water nooit meer dezelfde weg zal gaan
Meer lezen over dit onderwerp?
Ga dan naar mijn blog https://margarethbeerepoot.nl/hoe-vind-je-troost-in-moeilijke-situaties/